Công Tác Giáo Dục

Cách đây 40 năm, Bác Hồ kính yêu - lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của giai cấp công nhân và toàn thể dân tộc Việt Nam, người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta, người thành lập và xây dựng nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Thống nhất, người cha thân yêu của các lực lượng võ trang nhân dân, chiến sĩ lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế và phong trào giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, đã đi xa.

Vĩnh biệt chúng ta, Bác Hồ đã để lại cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và kiều bào ta ở nước ngoài bản Di chúc thiêng liêng. Đó là những lời căn dặn cuối cùng của Bác, là những tình cảm và niềm tin của Bác đối với chúng ta hôm nay và các thế hệ mai sau.

Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một văn kiện lịch sử bất hủ, biểu hiện tinh thần cách mạng triệt để, tư tưởng, đạo đức và tình cảm trong sáng của Người, là ngọn đèn pha chiếu rọi con đường đoàn kết đấu tranh của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta. Bốn mươi năm qua, tư tưởng Hồ Chí Minh, tấm gương đạo đức sáng ngời và Di chúc thiêng liêng của Người đã dẫn dắt toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta vượt qua khó khăn, thử thách, tiến lên giành thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bồi hồi nhớ lại, cách đây 40 năm, thọ tang Bác trong khói lửa chiến trường, ngay trong sào huyệt, trung tâm đầu não của kẻ thù, Đảng bộ Sài Gòn - Gia Định đã biến đau thương thành hành động cách mạng, quyết tâm thực hiện lời thề do đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tuyên thệ trước anh linh của Người: “Giương cao mãi mãi ngọn cờ độc lập dân tộc, quyết chiến quyết thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất đất nước” như mong ước thiết tha của Bác Hồ đã gửi gắm trong Di chúc: “Dù khó khăn gian khổ đến mấy, nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi. Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà”.

Nhập tâm sâu sắc Di chúc Bác Hồ, cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và đồng bào Sài Gòn - Gia Định nêu cao khí phách của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đạp bằng muôn trùng gian nguy, chiến đấu ngoan cường, vượt qua giai đoạn ác liệt nhất từ giữa năm 1968 đến đầu năm 1970, củng cố thế và lực cách mạng, đập tan chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của địch, chủ động và tích cực tham gia vào cuộc tổng tiến công và nổi dậy để có đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, làm rạng rỡ truyền thống vẻ vang của “Thành đồng Tổ quốc”, góp phần viết nên những trang huy hoàng nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.

Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã kết thúc vẻ vang cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân của Đảng và nhân dân ta; thành phố Sài Gòn - Gia Định được vinh dự mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh và bước vào kỷ nguyên mới, cùng cả nước thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; nhằm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Bác “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”; ra sức tổ chức thực hiện thắng lợi lời thề: “Đem hết sức mình tiếp tục phấn đấu thực hiện lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa cao đẹp,… đem lại phồn vinh cho đất nước, hạnh phúc cho nhân dân”, như điều tâm nguyện của Bác đã viết trong Di chúc: “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”.

Thực hiện lời dạy của Bác, sau khi đất nước thống nhất, Đảng bộ và nhân dân thành phố đã nỗ lực phấn đấu, ra sức hàn gắn vết thương chiến tranh, khắc phục những hậu quả nặng nề do tàn dư của chủ nghĩa thực dân để lại. Đồng thời, dốc toàn lực để vượt qua những khó khăn, thử thách khắc nghiệt: chính sách cấm vận, bao vây kinh tế của các thế lực thù địch, thiên tai xảy ra dồn dập, chiến tranh trên biên giới Tây Nam, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội diễn biến phức tạp...; đồng thời, chúng ta còn phải đấu tranh để khắc phục những lực cản do sự non yếu của chính mình trong tư duy, trong công tác quản lý kinh tế, quản lý đô thị và quản lý xã hội.

Trong bối cảnh đó, Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh đã kiên trì tìm tòi, thử nghiệm, phát kiến ra những mô hình mới, biện pháp mới, cách làm mới, nhằm “tháo gỡ” khó khăn, vướng mắc, mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển, xóa dần cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp; tiến hành cải cách mạnh mẽ về kinh tế trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng; từ đó, đã dần dần thực hiện được mục tiêu ổn định đời sống, ổn định kinh tế - xã hội. Chính trong thời điểm này, đã xuất hiện hàng loạt mô hình mới về sản xuất - kinh doanh, hàng vạn lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua, tổ đội lao động xã hội chủ nghĩa; hàng ngàn tổ dân phố, tổ nhân dân tiên tiến cấp thành phố với hàng ngàn sáng kiến có giá trị đã được phát hiện để nhân rộng điển hình.

Thành phố đã nỗ lực từng bước kiến tạo được nền tảng cơ sở vật chất - kỹ thuật của một đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, làm cho diện mạo thành phố mang tên Bác ngày càng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”. Một hệ thống liên hoàn các dự án lớn về những công trình trọng điểm đã và đang được xây dựng nhằm phục vụ cho hoạt động kinh tế và dân sinh, đóng vai trò trọng yếu trong việc nâng cao sức cạnh tranh và hiệu quả sản xuất xã hội, đã biến thành động lực cho sự phát triển của nền kinh tế như: mạng lưới cầu đường, hệ thống bến cảng và kho bãi, mạng bưu chính viễn thông; nguồn điện cung ứng cho thành phố và khu vực phía Nam; sự xuất hiện các trung tâm thương mại - dịch vụ lớn; các khu đô thị mới, các khu chế xuất - khu công nghiệp tập trung,...

Nhờ kinh tế tăng trưởng khá nhanh cùng với sự phát triển của kết cấu hạ tầng đô thị, các chương trình an sinh xã hội đã đạt được nhiều tiến bộ và kết quả thiết thực. Hoạt động văn hóa - xã hội có điều kiện để phát triển ngày càng phong phú, đa dạng, từng bước đáp ứng yêu cầu cải thiện đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và phổ biến pháp luật. Hệ thống trường, lớp được phát triển không ngừng, số lượng học sinh các cấp đã tăng lên đều đặn, từ xóa xong nạn mù chữ đến phổ cập tiểu học và trung học cơ sở, đang phấn đấu phổ cập bậc trung học phổ thông, từng bước nâng cao trình độ dân trí.

Hệ thống cơ sở khám chữa bệnh được đầu tư mở rộng và nâng cao năng lực điều trị, cùng với việc thực hiện bảo hiểm y tế cho người nghèo, cho trẻ em dưới 6 tuổi đã góp phần đáp ứng yêu cầu bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Hệ thống các nhà văn hóa, câu lạc bộ, rạp hát được củng cố; việc xã hội hóa và đa dạng hóa các loại hình hoạt động văn hóa - nghệ thuật được đẩy mạnh, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng tăng của nhân dân. Nhiều phong trào, nhiều cuộc vận động ở thành phố có sức lan tỏa rộng như: phong trào “đền ơn đáp nghĩa”, “xây dựng nhà tình nghĩa”, “xây dựng nhà tình thương”, “phụng dưỡng các mẹ Việt Nam anh hùng”, chăm lo các gia đình chính sách, người khuyết tật,... Đặc biệt, chương trình xóa đói, giảm nghèo đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Từ gần 122.000 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 17% tổng số hộ dân thành phố vào năm 1992, đến năm 2008 cơ bản không còn hộ nghèo có mức thu nhập gấp đôi tiêu chí cũ và phấn đấu đến năm 2015 thành phố cơ bản không còn số hộ nghèo theo tiêu chí mới là dưới 12 triệu đồng/người/năm.

Đảng bộ thành phố luôn quan tâm lãnh đạo gắn nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với an ninh, quốc phòng và đối ngoại trong quy hoạch và các kế hoạch phát triển thành phố, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ và lực lượng võ trang vững mạnh, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ thành phố và đất nước.

Thấm nhuần lời dạy của Bác “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”, “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”, Đảng bộ thành phố luôn tăng cường lãnh đạo củng cố, kiện toàn tổ chức, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể trong việc tuyên truyền, giáo dục, vận động giai cấp công nhân, nông dân, đội ngũ trí thức, các tầng lớp nhân dân, đồng bào các dân tộc, các tôn giáo tham gia các phong trào hành động cách mạng, gắn với phong trào thi đua yêu nước. Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc về dân sinh, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, không ngừng củng cố, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng vững mạnh.

Như vậy, sau 34 năm kể từ ngày giải phóng, thực hiện Di chúc Bác Hồ, thành phố Hồ Chí Minh đã “cùng cả nước” không ngừng nỗ lực phấn đấu khắc phục khó khăn để ổn định và phát triển đi lên. Và “vì cả nước”, thành phố Hồ Chí Minh đã tích cực đóng góp vào quá trình tìm tòi sáng tạo và thử nghiệm, vận dụng nhiều mô hình, cơ chế quản lý mới, nhằm góp phần có ý nghĩa vào việc hình thành, phát triển và thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng ta.

Có thể để khẳng định, một trong những nguyên nhân hàng đầu giúp cho Đảng bộ và nhân dân thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu giành được những thành tựu có ý nghĩa lịch sử trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội, là do chúng ta đã ra sức thực hiện những lời di huấn quý báu trong Di chúc của Bác Hồ về công tác xây dựng Đảng, nỗ lực phấn đấu thực hiện lời thề thiêng liêng của toàn Đảng, toàn dân khi vĩnh biệt Người: Hết lòng, hết sức giữ gìn sự đoàn kết trong Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình, tăng cường sức chiến đấu của Đảng, làm hạt nhân cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc và nguyện “Suốt đời học tập đạo đức tác phong của Người, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng, không sợ gian khổ, không sợ hy sinh, rèn luyện mình thành những chiến sĩ trung thành với Đảng, với dân, xứng đáng là đồng chí, là học trò của Hồ Chủ tịch”.

Quán triệt lời di huấn quý báu trong Di chúc của Bác: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”, Đảng bộ thành phố luôn trung thành với những nguyên lý cơ bản của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề Đảng để định hướng lãnh đạo công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng cho phù hợp yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn. Hiệu quả công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ thành phố ngày được nâng lên, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng được nâng cao, việc đánh giá chất lượng được sát thực chất, số lượng cơ sở Đảng hoàn thành nhiệm vụ và hoàn thành tốt nhiệm vụ ngày càng tăng lên, số tổ chức cơ sở Đảng yếu kém ngày càng giảm.

Đặc biệt, từ năm 2007 đến nay, cùng với toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, Đảng bộ thành phố đã tự giác và có nhiều nỗ lực thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong toàn Đảng bộ, trong hệ thống chính trị và toàn xã hội. Việc triển khai thực hiện Cuộc vận động đã mang lại kết quả bước đầu với những chuyển biến quan trọng về nhận thức và hành động của đảng viên, cán bộ công chức và các tầng lớp nhân dân thành phố.

Chuyển biến lớn nhất qua các đợt học tập, là “nỗ lực làm theo” tấm gương đạo đức của Bác Hồ, tinh thần trách nhiệm, tính tiên phong gương mẫu của người đảng viên, chất lượng sinh hoạt của chi bộ, năng lực lãnh đạo của các cấp ủy cũng như thực hiện tự phê bình, phê bình, thực hành dân chủ, đoàn kết trong nội bộ được nâng cao. Đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân thực hiện tốt, nhất là trong việc thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí; trong công tác phòng, chống tham nhũng; trong cải cách hành chính, sửa đổi lối làm việc ở các cấp, trong việc giải quyết các vấn đề bức xúc của dân, chăm lo cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống cho dân và qua việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Hàng trăm cán bộ, đảng viên, công chức ở các cấp được biểu dương khen thưởng vì đã “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân”, góp phần củng cố, tạo thêm lòng tin của người dân đối với cơ quan chính quyền các cấp.

Thực hiện lời dặn dò có tính chiến lược cách mạng và tư tưởng nhân văn sâu sắc trong Di chúc của Bác đối với đoàn viên, thanh niên, trong nhiều năm qua, Đảng bộ thành phố đặc biệt quan tâm đến việc “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau”, thường xuyên giáo dục, xây dựng và phát huy thế hệ trẻ giàu lòng yêu nước, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành pháp luật; có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế, có sức khỏe, tri thức và tác phong công nghiệp trong lao động để trở thành những công dân tốt, những người chủ hiện tại và tương lai của thành phố và đất nước, kế thừa trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc.

Nhìn lại quá trình 40 năm thực hiện Di chúc Bác Hồ, bên cạnh những thành quả có ý nghĩa lịch sử đã nỗ lực phấn đấu để đạt được trong các lĩnh vực công tác và hoạt động, thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn những hạn chế, yếu kém và đang đứng trước những thử thách không nhỏ: kinh tế tăng trưởng chưa bền vững, cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm, năng lực cạnh tranh thấp; kết cấu hạ tầng đô thị so với yêu cầu tăng trưởng kinh tế và cải thiện dân sinh còn yếu kém, bất cập; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế; hiệu quả và hiệu lực quản lý nhà nước trên địa bàn chưa cao, nhất là trong lĩnh vực quản lý quy hoạch, trật tự đô thị, ùn tắc giao thông, ngập nước, môi trường; tệ quan liêu, thiếu trách nhiệm còn nhiều, nạn tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội khác đang gây bức xúc trong xã hội, kết quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí còn hạn chế; an ninh trật tự còn diễn biến khá phức tạp.

Xây dựng Đảng trên một số lĩnh vực chính trị, tư tưởng, tổ chức còn hạn chế; tổ chức bộ máy tuy giảm đầu mối nhưng chưa thật tinh gọn; cải cách hành chính đạt hiệu quả chưa cao; trình độ, năng lực của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tuy được tổ chức thực hiện khá tốt nhưng kết quả chưa đồng đều. Việc gắn kết nội dung Cuộc vận động với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, các phong trào thi đua và các cuộc vận động khác ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị, đoàn thể chưa đồng bộ.

Trước hết, phải đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng, nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên. Trước mắt, tiến hành chuẩn bị tổ chức tốt Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Đặc biệt, Đảng bộ thành phố phải quyết tâm tạo chuyển biến mạnh mẽ Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; thực hiện phương châm “tích cực học tập, nỗ lực làm theo”, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu địa phương, đơn vị phải thực sự gương mẫu, nêu gương về đạo đức cách mạng, gắn bó mật thiết với nhân dân, nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; ra sức hoàn thành nhiệm vụ được giao; đồng thời nâng cao cảnh giác cách mạng trước sự phá hoại của các thế lực thù địch, phản động, kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình”, ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng và trong nhân dân.

Hai là, phải ra sức xây dựng chính quyền các cấp của thành phố phục vụ tốt hơn cho nhân dân, thực sự xứng đáng là công cụ chủ yếu để nhân dân phát huy quyền làm chủ, bảo đảm được chính quyền thực sự là của dân, do dân, vì dân; cán bộ, công chức Nhà nước phải thực sự là công bộc của nhân dân. Nhiệm vụ trọng yếu hiện nay là phải ra sức tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý của chính quyền trên tất cả các lĩnh vực, bảo đảm mọi hoạt động được tuân thủ theo pháp luật, tạo điều kiện tốt nhất để nhân dân làm ăn, sinh sống; thực hiện tốt các chương trình hỗ trợ người nghèo đi đôi với giải quyết có hiệu quả một số vấn đề xã hội bức xúc; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tội phạm và các tệ nạn xã hội.

Ba là, thực hiện sáng tạo các giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tốc độ tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, ngăn ngừa tái lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2009 của thành phố, tạo tiền đề tiếp tục phát triển trong những năm sắp tới. Phải phấn đấu quyết liệt để hoàn thành, đưa vào sử dụng các công trình trọng điểm, đẩy nhanh tiến độ các chương trình trọng điểm, khẩn trương chuẩn bị và khởi công các công trình mới, thiết thực; giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố, đảm bảo các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ VIII. Tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả, tác dụng của chương trình kích cầu, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh phát triển đi đôi với các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo đời sống nhân dân; giảm thiểu thấp nhất mức tác động tiêu cực của suy giảm trên địa bàn thành phố, đặc biệt đối với dân nghèo; đồng thời, tranh thủ phát triển thị trường nội địa và tiếp tục mở rộng thị trường xuất khẩu, tăng cường đầu tư, chuẩn bị nhân lực để đón đầu, đáp ứng quá trình phát triển khi kinh tế thế giới chuyển sang giai đoạn phục hồi.

Bốn là, hơn lúc nào hết phải phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo thành sức mạnh tổng hợp vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ. Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể phải ra sức tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tham gia sản xuất - kinh doanh, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ và các hoạt động chăm lo xã hội, thực hiện tốt Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, tham gia tích cực vào các phong trào hành động cách mạng của thành phố và cả nước.

Lê Thanh Hải,
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM