Tin Tức Các Báo

Giảng viên không “mặn” nghiên cứu khoa học

Cập nhật 20/12/2010 - 08:39:02 AM (GMT+7)

Không có động lực tài chính từ việc nghiên cứu khoa học nên nhiều giảng viên “quên” nghiên cứu khoa học và không có công trình nghiên cứu nào trong thời gian dài nhưng vẫn được giảng dạy

Tìm giải pháp để tạo động lực cho giảng viên ĐH tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là vấn đề lớn được Bộ GD-ĐT đặt ra tại cuộc hội thảo chiều 18-12 tại Hà Nội.

Mải đi dạy, “quên” nghiên cứu

TS Lê Thị Tuyết Hạnh, Học viện Quản lý giáo dục, cho rằng trong quan niệm của đa phần giảng viên ĐH hiện nay, nghiên cứu khoa học chưa được coi là nhiệm vụ thiết thân. Ngay ở ĐH Quốc gia Hà Nội, mấy năm gần đây vẫn phải hoàn lại từ hàng trăm triệu đến hàng tỉ đồng kinh phí nghiên cứu khoa học vì không thể giải ngân được.

Theo PGS-TS Nguyễn Mạnh Quân, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội, trong vòng 10 năm qua, trung bình mỗi GS và PGS của nước ta chỉ công bố 0,58 bài báo, công tác chuyển giao công nghệ của các trường cũng đang gặp nhiều khó khăn. Công nghệ được chuyển giao vội vàng, các công trình được chuyển giao theo kiểu “mua đứt, bán đoạn” không theo đến cùng nên niềm tin của khách hàng vào sản phẩm chuyển giao của các trường giảm sút. Thêm vào đó, công tác nghiên cứu khoa học hiện nay ở các trường cũng rất hạn chế, các giảng viên mới chỉ làm nhiệm vụ giảng dạy là chủ yếu để giải quyết thu nhập.

Ông Lê Minh Tiến, giảng viên Trường ĐH Mở TPHCM, cho rằng nguồn thu nhập chính yếu của các giảng viên ĐH hiện nay đến từ việc giảng dạy, nói cách khác là việc giảng dạy nhiều hay ít sẽ quyết định mức thu nhập của giảng viên. Việc nghiên cứu khoa học vừa tốn nhiều thời gian, công sức, trong khi thu nhập lại ít ỏi. Thực tế, nhiều giảng viên dạy vượt quá 200%-300% số giờ quy định là bình thường.

PGS Bùi Văn Miên, Trường ĐH Nông Lâm TPHCM, cho biết định mức cho giảng viên của trường vẫn là 25.000 đồng/giờ chuẩn và nếu có học hàm PGS, TS thì cũng chỉ cao nhất là 50.000 đồng/giờ, trong khi đó các trường dân lập trả từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng/giờ nên giảng viên hăng hái đi dạy thêm.

Ông Lê Minh Tiến khẳng định không có động lực tài chính từ việc nghiên cứu khoa học nên giảng viên “quên” nghiên cứu khoa học là điều không hề khó hiểu. Đó là chưa kể từ trước đến nay, chưa có một chế tài nào đối với những người không nghiên cứu. Nhiều giảng viên ĐH hiện nay không có công trình nghiên cứu nào trong thời gian dài nhưng vẫn được giảng dạy.

Quy đổi giờ nghiên cứu khoa học thành giờ giảng

Để tạo động lực cho giảng viên nghiên cứu khoa học, ông Lê Minh Tiến cho rằng các trường cần cho phép giảng viên được quy đổi giờ nghiên cứu khoa học thành giờ giảng, tức là khi càng có nhiều điểm trong nghiên cứu khoa học thì càng giảm được số tiết dạy nghĩa vụ hằng năm. Với giải pháp này, giảng viên có thể sống được nhờ nghiên cứu khoa học mà không phụ thuộc vào giảng dạy như hiện nay.

Ông Nguyễn Quốc Vọng, giảng viên ĐH Nông nghiệp Hà Nội và ĐH RMIT - Úc, kiến nghị kết quả nghiên cứu khoa học phải được coi là một chỉ tiêu quan trọng đánh giá giáo viên, tuy nhiên việc đánh giá này phải khách quan, nghiêm túc. Những loạt bài có hình thức báo cáo như “Đánh giá về thực trạng sản xuất”, “Một số ý kiến..., Một số giải pháp...” không nên xem là những công bố nghiên cứu.

Ông Vọng cũng cho rằng không cần thiết phải khuyến khích cả 61.000 giảng viên ĐH hiện nay nghiên cứu khoa học bởi việc tài trợ tản mạn kiểu 10 triệu đồng cho một nghiên cứu như đa số các giảng viên đang nhận hiện nay là một tính toán khôi hài. Bởi không thể có một nghiên cứu tốt với chừng đó kinh phí. Vì vậy cũng như chương trình tiên tiến, Việt Nam nên tập trung tài chính cho một số trường để các trường này trở thành những ĐH nghiên cứu.

Nảy sinh tiêu cực và tham nhũng khoa học

Một nghịch lý hiện nay là chi tiêu của Chính phủ cho hoạt động khoa học và nghiên cứu khoa học rất lớn nhưng hoạt động khoa học chưa phải là ưu tiên trong công việc hằng ngày của giảng viên. Năm 2007, Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn lại cho ngân sách Nhà nước 125 tỉ đồng vì không phân phối hết cho các đề án nghiên cứu; năm 2006, con số được hoàn trả lên đến 321 tỉ đồng.

Theo bà Lê Thị Tuyết Hạnh, chính cách quản lý nghiên cứu khoa học bằng hình thức và máy móc, bằng sự phân chia kinh phí hay đăng ký trước đề tài đã làm tiêu tan nhiệt tình của các nhà khoa học chân chính, tạo kẽ hở cho sự tiêu cực và tham nhũng khoa học nảy sinh, cho nhiều công trình khoa học không có lợi cho ai cả của những nhà nghiên cứu khoa học cơ hội ra đời.

Bà Hạnh cho rằng phải chấm dứt tình trạng quản lý phân bổ đề tài, kinh phí nghiên cứu khoa học bình quân, cũng không nên để tồn tại các hội đồng khoa học gồm các nhà khoa học không cùng chuyên môn, không nên để người có chuyên môn A lại bàn xét cho chuyên môn B như thực tế nhiều hội đồng khoa học của các trường hiện nay.

(Theo NLĐ)